Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci opanował wszystkie dziedziny sztuki, ale jego sztuką ukochaną i wybraną było malarstwo. Uważał je za dyscyplinę najdoskonalszą, najtrudniejszą i o największych możliwościach poznawczych. Jego spuścizna malarska jest szczupła - pozostawił niewiele obrazów, a i te, które istnieją, nie wszystkie mogą być bezspornie uznane za autentyczne. Jednak jego twórczość uzupełniają rysunki, których istnieje ponad tysiąc, rozsianych po różnych kolekcjach.

Poza 15 obrazami Leonarda da Vinci, do dziś przetrwało 7000 stron jego notatników z rysunkami, szkicami naukowymi i zapiskami. Swoje notatki Leonardo da Vinci sporządzał pismem lustrzanym. Być może czynił tak, ponieważ chciał je zachować w tajemnicy, jednak jest bardziej prawdopodobne, iż spowodowane to było leworęcznością artysty – bowiem dzięki takiemu sposobowi pisania nie rozmazywał atramentu.

W malarstwie Leonardo da Vinci stosował technikę sfumato, którą zdefiniował następująco: „Staraj się obchodzić delikatnie z postaciami, zamiast koncentrować się na suchym nadawaniu im kształtu... Zwróć uwagę, jak światło i cień łączą się nie przez linię, lecz przez coś przypominającego chmurę dymu”. Obraz Leonarda da Vinci Mona Liza czyli La Gioconda jest nie tylko najbardziej znanym przykładem zastosowania techniki sfumato, lecz również najlepiej rozpoznawanym portretem na świecie. W Polsce dobrze znany jest także obraz Dama z gronostajem (Dama z łasiczką), ponieważ jest jedyną pracą artysty, która znajduje się w polskich zbiorach (Muzeum Czartoryskich w Krakowie).

Zarówno w swoich obrazach, jak i w Traktacie o malarstwie Leonardo da Vinci rozwinął zasady perspektywy powietrznej, którą określał jako „wielką odległość pomiędzy okiem a górami, przez co wydają się one niebieskie, prawie w kolorze powietrza; pola także stają się tym bardziej niebieskie, im dalej są od naszych oczu”.