Salvador Dali

W zakresie stylistyki malarskiej Salvador Dali wiele zawdzięczał innym surrealistom, szczególnie Maxowi Ernstowi i Yves’owi Tanguy, ale przede wszystkim sprawnie trawestował sposób modelowania, światłocień i efekty iluzjonistyczne malarstwa XVI-XVII wieku oraz realizmu XIX wieku. Spójna i sugestywna wyobraźnia Dalego ujawniała się także w jego przedmiotach o charakterze symbolicznym, w esejach (m.in. o architekturze Antoniego Gaudiego; o malarstwie prerafaelitów), w twórczości literackiej i współpracy filmowej z Luisem Bunuelem (scenariusze głośnych filmów Pies Andaluzyjski czy Złoty wiek). Wykluczony przez Andre Bretona w 1934 z ruchu, Salvador Dali uważał się jednak nadal za prawdziwego surrealistę. Dla członków grupy nie do przyjęcia była zamykająca drogę wolnym interpretacjom obsesyjna monotematyczność dzieł Dalego, a także jego polityczne sympatie (kierowane ku faszyzmowi i generałowi Franco). Mimo zerwania, oraz mimo głośnego, zadeklarowanego w 1936 powrotu do klasycyzmu, do końca życia konsekwentnie uprawiał metody i stylistykę plastyczną surrealizmu. Jego niezliczone wypowiedzi teoretyczne i dzieła, w tym także swoiste spektakle, w które zamieniał swoje występy publiczne, stały się dla większości odbiorców na całym świecie typowymi przykładami tego kierunku.

W latach 1940 – 1948 Salvador Dali przebywał w Stanach Zjednoczonych, po czym osiedlił się w rodzinnej Katalonii, skąd prowadził stałą autoreklamę, epatował ekscentryzmem, kreował kult osoby własnej i swojej żony Gali, i gdzie napisał Dziennik geniusza oraz stworzył, w Figueras, własne muzeum (1974). Cechowała go nadal ogromna płodność, potrzeba rozszerzania działalności na kolejne dziedziny (rzeźba w brązie i w krysztale, scenografia do baletów, projektowanie mody, grafika, w tym ostentacyjnie tworzone dla zysku litografie.)